De 6 redenen waarom we uitstellen, met 9 tips

We zijn meesters in het uitstellen van dingen. We weten dat we iets moeten doen, maar toch schuiven we de taak steeds voor ons uit. Hoe komt dat?

De reden van uitstellen

Eigenlijk is de reden heel simpel. Je voelt negatieve energie bij de taak en je kunt geen motivatie of wilskracht opbrengen om met de taak te beginnen. Meestal hopen we daarbij dat het probleem zich vanzelf oplost.

Je weet bijvoorbeeld wel dat een taak belangrijk is om te doen, maar je weet niet goed hoe je het aan moet pakken en wordt al moe bij de gedachte om er in te duiken en dit allemaal tot een goed eind te brengen. Je besluit daarom om de taak uit te stellen en te hopen dat je later 'meer overzicht' of 'meer energie' hebt, of zelfs dat de taak bij nader inzicht helemaal niet nodig is of dat iemand anders hem oppakt.

Het gevolg van uitstellen

Het zal je niet verbazen, maar van uitstel komt niet veel goeds. Uitstel leidt namelijk vaak tot afstel, en dat betekent dat je vaak goede dingen laat liggen tot nooit. Dat is jammer. De vrijgekomen tijd wordt daarbij meestal niet bijzonder nuttig gevuld -kuch, youtube, kuch- dus van uitstellen wordt je leven simpelweg minder productief. Het gevolg is over het algemeen een minder gezond en minder bevredigend leven. Daarbij staan ook je sociale relaties sneller onder druk, want bijna niemand vindt het prettig om samen te werken met mensen die altijd alles uitstellen. Dat geldt zowel op het werk als in de huwelijkse sferen.

Zo werkt uitstellen meestal

Zoals gezegd voelen we bij de taken die we uitstellen meestal negatieve energie of in ieder geval niet genoeg positieve energie. Je voelt bijvoorbeeld onrust, angst of hebt simpelweg meer zin in iets leuks of makkelijks. We kiezen dus vaak voor de korte termijn in plaats van de nuttige dingen waarvan we -meestal- weten dat die goed voor ons zijn.

In de praktijk zijn er meestal 6 dingen die er voor zorgen dat we taken uitstellen. Lees hieronder verder.

1. De taak voelt eng

De eerste reden voor uistellen is vaak een variatie van angst. Dat varieert van vage onrust tot regelrechte paniek als we alleen al aan de taak denken. De gedachte aan het plegen van een telefoontje voelt voor sommigen van ons als rotsblok in de maag. Maar ook 'normale' taken als het maken van een rapport of uitwerken van een offerte kunnen een onrustig gevoel geven. Dat kan bijvoorbeeld komen doordat de taak te groot voelt en daarom overweldigend overkomt.

Ook spelen verwachtingen en angst voor negatieve reacties vaak een rol. Je wilt bijvoorbeeld een bepaalde prijs noemen in je offerte maar bent bang voor de reactie van de klant. Of je vindt het maken van een offerte sowieso moeilijk en je denkt dat het je nooit gaat lukken om een offerte te maken die voor de klant echt overtuigend is. Daarom stel je het maken van de offerte uit en hoop je op meer durf of kennis. Of hoop je misschien zelfs op een voortijdige afzegging van de klant, zodat je niet aans de offerte hoeft te beginnen.

Niet in de laatste plaats spelen ook onze eigen verwachtingen een rol. We willen de taak wellicht perfect uitvoeren, of in ieder geval 'net zo goed als die en die collega' en eigenlijk heb je geen idee hoe je dat aan moet pakken. Daarom begin je maar gewoon niet; dat voorkomt de teleurstelling die je zult voelen als je de taak beneden verwachting volbrengt.

2. De taak voelt zinloos

Sommige taken zijn simpelweg 'moetjes' omdat bijvoorbeeld je ouders, je baas, regelgeving of de overheid dat van je vraagt. Als jij zelf niet inziet dat die taak nuttig is, dan is het lastig daar motivatie voor op te brengen. En dus is het makkelijk om de taak uit te stellen omdat je er simpelweg geen zin in hebt en er genoeg andere dingen zijn die véél leuker zijn.

3. We weten niet waar te beginnen

Soms willen we wel aan een taak beginnen maar weten we niet waar we moeten beginnen. De taak is bijvoorbeeld groot, complex of heeft geen duidelijke oplossing of actieplan. Dit geeft een overweldigend gevoel en het is moeilijk om ons te motiveren voor iets waarvan we niet eens weten of er wel een oplossing is.

Ook bij creatieve taken speelt dit probleem vaak. Als je bijvoorbeeld een blog wil schrijven, dan zul je toch elke keer weer een originele eerste zin moeten bedenken, en vervolgens een goed lopend stuk tekst met een duidelijke conclusie. Als de inspiratie dan niet wil komen, is het makkelijk om er later op terug te komen. Let wel: uitstellen kan soms een prima strategie zijn in creatieve processen. Creativiteit kun je vaak niet dwingen en dan is het goed om er later op terug te komen. Maar het wordt een probleem als je er ook later geen tijd voor vrijmaakt en het op voorhand al uitstelt zonder zelfs maar iets te proberen.

4. We hebben geen tijd

Soms voelt het alsof we geen tijd hebben. Dat kan een hele valide reden zijn. Er zitten immers maar 24 uur in een dag, en er zijn een heleboel dingen die belangrijk zijn of die op een dag écht moeten gebeuren. Dan vallen andere dingen wel eens buiten de boot, zeker als het grote taken zijn waar je echt voor langere tijd aan moet werken.

Maar als je consistent nergens aan toe komt, dan heb je een betere oplossing nodig dan elke taak continu nóg verder blijven uitstellen. In je persoonlijke leven kun je het je soms nog permitteren om taken op de lange baan te schuiven, maar op het werk of in de familie-sfeer zullen mensen om je heen niet staan te juichen. Daarbij leidt de opeenstapeling van uitgestelde taken vaak tot stress, en daar help je ook niemand mee.

5. We hebben geen energie

De vijfde reden is een gebrek aan energie. Vaak zijn we heel druk met van alles, en dat kost ons fysiek en mentaal energie. Als de energie laag is, hebben we vervolgens geen zin in taken die potentieel veel energie kosten.

Als je echter niet oppast, ben je alleen maar met makkelijke taken bezig en kom je door je uitstelgedrag nooit toe aan de grotere, moeilijkere -en wellicht belangrijkere- taken. Vervolgens blijft die steeds groter wordende takenlijst wel in je hoofd zitten, kost dat extra mentale energie of ontstaat er spanning, wat óók weer leidt tot minder energie. Al met al blijf je dan in een cirkel van lage energie die zichzelf niet oplost.

6. Andere dingen zijn véél leuker

En daarmee komen we vaak automatisch bij dit laatste punt. We hadden hierboven al gezien dat we weinig gemotiveerd raken als onze taken eng, zinloos, onduidelijk, groot of vermoeiend zijn. Maar wat net zo hard meespeelt is dat er zo ongelooflijk veel alternatieve dingen zijn die ons een véél prettiger gevoel geven en waarmee we dus veel liever aan de slag gaan. Zeker als we in een lage energie zitten en ons niet geweldig voelen, is het makkelijk om dingen te doen die makkelijk, plezierig en ontspannend zijn. Nu is ontspanning af en toe erg goed, maar als je merkt dat je nergens aan toe komt omdat je heel de dag video's kijkt of op instagram zit, dan is er iets aan de hand.

Aan de slag met je uitstelgedrag

Hoe kun je uitstelgedrag effectief aanpakken? Hieronder vind je 9 simpele stappen.

1. Weet waarom je uitstelt

Stap één is om uit te zoeken waarom je uitstelt. Hier kun je een simpele oefening voor doen. Doe je ogen dicht en denk aan de taak. Vervolgens schrijf je op welke associaties boven komen en wat je voelt. Ga dan nog een stapje dieper en probeer uit te vinden waar de associaties en het gevoel vandaan komen. Loop ook bovenstaande uitstel-redenen nog eens na: wat is het precies wat je er van weerhoudt om te starten?

2. Weet wat je taak inhoudt en wat het oplevert

Zolang een taak onduidelijk is, zijn we geneigd om het te zien als potentieel risico. Je weet immers niet wat je te wachten staat, en dus is de taak misschien wel moeilijk, lang, vervelend, zinloos of kost het handenvol energie. Als je beter uitzoekt wat de taak precies inhoudt, is er overzicht en weet je waar je écht aan toe bent. Ook kun je je dan meestal veel beter voorstellen dat de taak is afgerond, en wat dat oplevert. Dat is fijn, want hoe meer we denken dat iets oplevert, hoe meer we gemotiveerd zijn om met de taak aan de slag te gaan. Als laatste helpt het je om je concreet voor te bereiden op de taak zodat het starten minder moeilijk wordt. Zet bijvoorbeeld bij je werkplek een dag van tevoren alles klaar om aan de slag te gaan, inclusief materialen, overzichtelijk takenlijstje enzovoorts. Dan is de drempel om de volgende dag écht te beginnen een stuk lager.

3. Opknippen, overzicht en kleiner maken

Hoe groter een taak is, hoe enger, ingewikkelder en onoverzichtelijker die is. Dus na stap 2 (of als onderdeel van stap 2) is het belangrijk om de taak op te knippen in kleine overzichtelijke brokken die je in een korte tijd -bijvoorbeeld een half uur- kunt verwerken. Het starten met iets kleins is veel makkelijker dan het starten van iets groots.

Zorg ook voor een te-doen lijstje waar al je taken opstaan die je niet mag vergeten. Dat zorgt ten eerste voor ruimte in je hoofd, want alles in je hoofd onthouden kost ons energie. Ten tweede heb je niet meer de stress dat je misschien iets vergeten bent. Je weet als je naar je lijst kijkt: dit is alles. En dat geeft rust.

4. Gewoon starten

Het klinkt te simpel voor woorden, maar het tegengif tegen uitstelgedrag is door te leren een taak gewoon te starten. Dat werkt om twee redenen. Ten eerste blijkt als je begonnen bent vaak dat het uitvoeren van de taak veel minder vervelend is dan je dacht. In plaats van 'opzien tegen' ben je opeens 'gewoon bezig'. Dat is niet alleen fijn voor die ene keer, maar als je dit vaker meemaakt zullen je hersenen van nature minder gaan opzien tegen taken in het algemeen. Ten tweede is de kans groot dat je een begonnen taak ook afmaakt: ons brein houdt er namelijk van om dingen af te maken. Als je dus in stap 3 er voor zorgt dat de eerste subtaak echt héél klein en simpel is, dan maak je het voor jezelf zo makkelijk mogelijk om de eerste taak te voltooien en daarna vol goede energie door te gaan. Probeer je plan niet perfect te maken, maar vooral te zorgen dat je snel resultaten boekt. Dan heb je ook zo snel mogelijk feedback over wat wel en niet werkt, en kun je op basis daarvan weer verbeteren en bijstellen.

5. Kies de juiste tijd

Het lijkt soms verleidelijk om de taken waar we tegen op zien tot het laatst te bewaren: die kosten ons immers het meeste energie. Maar wat we soms vergeten is dat het opzien tegen een taak óók energie kost. Inderdaad is één zo'n momentje van opzien niet zo'n probleem, maar meestal vullen we onze hele dag met het opzien tegen allerlei dingen. Dan is het dus beter om gewoon een keer te slikken en de taak aan te pakken. Zorg dus dat je de belangrijkste of moeilijkste taken niet uistelt maar juist eerst doet. De beste tijd voor moeilijke taken is daarbij over het algemeen 's-ochtends want dan heb je nog de meeste energie. Het mooiste is als je in een flow komt, waardoor je zin hebt om te blijven doorgaan. Maar als jou dat nog niet goed lukt, kan het helpen om focusblokken te maken van bijvoorbeeld 30 minuten of 60 minuten en binnen die tijd volledig gefocust bezig te zijn met één taak.

6. Maak je taken leuker

Dit lukt natuurlijk niet altijd -en dat is ook oké- maar als je een taak leuker kunt maken, waarom dan niet? Dat begint er al mee om een taak niet te zien als iets dat je 'moet' doen, maar liever iets dat je 'wil' doen. Zie de taak het liefst niet als opgave maar als mogelijkheid om iets te leren (als het moeilijk is) of misschien juist de mogelijkheid om te ontspannen (als het makkelijk is). Zo kun je vaak wel iets positiefs vinden in het werk wat je doet. Uiteraard kun je niet altijd zorgen dat een taak leuk is, en sommige dingen kosten meer energie dan andere. Zorg dan in ieder geval na het uitvoeren van de taak dat je afgeronde taken afvinkt, de succesjes viert en dat je jezelf beloont als je iets moeilijks hebt volbracht. Die positieve feedback geeft je energie en een -terecht- goed gevoel. Mochten bepaalde taken nou echt niet bij je passen en kost het je steeds veel energie om ze tot een goed einde te brengen? Dan kun je wellicht mensen om hulp vragen (dat is meestal een goed idee) of is het misschien tijd voor een andere baan...

7. Houd je energie in balans

We zien vaak op tegen een taak omdat we niet genoeg energie en motivatie hebben om de taak te overzien en te starten. Vooral als we de taak niet kunnen 'omdenken' naar iets leuks (zie stap 5) dan hebben we soms een aardig stuk van onze beperkte voorraad zelfdiscipline nodig om aan de slag te gaan. Een alternatief is soms om gewoon even rust te pakken en op te laden tot je de energie weer terug hebt. Het liefst een stuk te bewegen (wandelen is echt goed voor alles) en dan het allerliefst in de natuur. Na zo'n momentje kun je met meer energie naar je taken kijken en hopelijk beter aan de slag. Dit is vooral een tip voor de grote groep Nederlanders die bijna de hele dag op hun stoel zit: daar wordt je energie niet beter van. Verder kunnen er allerlei andere dingen zijn die vooral veel mentale energie kosten, zoals negatieve gedachten, zorgen of stress. Het is belangrijk die te herkennen, daar met anderen over te praten en ze aan te pakken!

8. Minder afleiding en meer focus

Als je snel afgeleid bent door 'van alles' en je daardoor niet aan je taken toekomt, dan is het tijd om daar eens serieus naar te kijken. Er is namelijk bijna altijd wel iets leukers te bedenken dan je huidige taak, maar als we daar altijd op in zouden gaan dan komt er weinig van ons leven terecht. Het is dus belangrijk om dat probleem zo veel mogelijk voor te zijn, en je leven zo in te richten dat je minder afleiding hebt en méér focus. Zorg dat je notificaties uitstaan, zorg dat je niet bereikbaar bent, focus en ga aan de slag. En als je altijd zelf op zoek gaat naar afleiding: zorg dat je dat gedrag doorbreekt en maak je leven zinvoller en productiever.

9. Maak het een gewoonte

Alle bovenstaande punten helpen enorm om uitstelgedrag aan te pakken. Maar als je die punten voor het eerst en heel bewust uitvoert, kost ook dat vaak energie waardoor het moeilijk is om dat consistent vol te houden. Daarbij is het makkelijk om -vooral onder druk- weer in oude patronen te vervallen. Zorg dus dat je -wellicht samen met anderen- een plan maakt dat voor jou werkt om uitstelgedrag te minimaliseren. En maak van dat plan vervolgens langzamerhand een gewoonte. Dat doe je door het plan heel bewust steeds af te lopen (bijvoorbeeld als een soort standaarcheck elke ochtend) maar vooral door dit voor jezelf belangrijk te maken.

Want wil je altijd die persoon blijven die alles uitstelt? Of vind je het belangrijk om te stoppen met uitstelgedrag, de oorzaken aan te pakken, te leven volgens jouw waarden en daar de dingen voor te doen die nodig zijn?

Bepaal dus wie je wilt zijn, wat je wilt doen, en ga het doen.

Dat bedoel ik niet alsof het makkelijk is. Want dat is het vaak niet. Bestaande patronen veranderen niet vanzelf. Maar als je het belangrijk vindt om dingen niet langer uit te stellen, kun je dat nu direct in de praktijk brengen.

Zoek iemand die jou kan helpen om je leven te veranderen en stuur die persoon een berichtje. Als ik die persoon mag zijn: vul hieronder het formulier in. Dan gaan we samen aan de slag. Wellicht tot snel.

Wil je nog meer inspiratie? Abonneer je dan op instagram of gebruik de navigatie hieronder om direct naar de vorige of volgende inspiratie post te gaan. Of klik op 'Inspiratie overzicht' om een overzicht te zien van alle inspiratie posts.